آیا فردوسی متولد اول بهمن است؟

روز ۲۵ اردیبهشت در سال‌های اخیر به «بزرگداشت فردوسی» نامگذاری شده است، روزی که هیچ مناسبتی با زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی ندارد و صرفاً قراردادی است.

خبرگزاری فارس: درباره تولد، زندگی و زمان درگذشت حکیم ابوالقاسم فردوسی اطلاع دقیقی در دست نیست، اما با توجه به اشاراتی که در متن شاهنامه آمده است اغلب معتقدند که فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری متولد شده و در سال ۴۱۱ هجری قمری دار فانی را وداع گفته است و روز دقیق آن مشخص نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابراین ۲۵ اردیبهشت هیچ ارتباطی با تولد یا وفات او ندارد و به عنوان روز بزرگداشت این شاعر حماسه‌سرای کشور قرارداد شده است.

به همین بهانه، نظریات مختلف درباره زادروز و سالمرگ شاعر بلندآوازه طوس را به اجمال مرور می‌کنیم.

آیا فردوسی متولد اول بهمن است؟

سجاد آیدنلو پژوهشگر ادبیات فارسی و دانشیار دانشگاه پیام نور ارومیه در این باره می‌نویسد: مرحوم علیرضا شاپور شهبازی (شیراز ۱۳۲۱ ـ آمریکا ۱۳۸۵) دارای دکترای باستان‌شناسی‌ از دانشگاه لندن و فوق دکترای تاریخ‌نگاری ایران از دانشگاه گوتینگن آلمان با اشاره به ابیات:

چو آدینه هرمزد بهمن بود / بر این کار فرّخ نشیمن بود‌

می لعل پیش آور‌ ای هاشمی / ز خمّی که هرگز نگیرد کمی

چو شصت و سه شد سال شد گوش کر / ز بیشی چرا جویم آیین و فر

و بیت «شب اورمزد آمد از ماه دی / ز گفتن بیاسای و بردار می» که حدود ۸۰۰ بیت پیش از آن‌ها در شاهنامه‌ آمده است، طی محاسباتی به این نتیجه رسیده که فردوسی در سوم دی ماه سال ۳۰۸ یزدگردی برابر با اول بهمن زاده شده است.

ولی بر پایه گاهنامه تطبیقی مرحوم استاد بیرشک در آن ایّام جمعه تنها در سال ۳۸۷ هجری مطابق با اوّل بهمن ماه بوده است‌ ‌و اگر‌ فردوسی به اشاره خود در این هنگام ۶۳ ساله بوده‌، سال تولدش ۳۲۴ هجری خواهد بود نه چنان که ژول مول (شرق‌شناس و شاهنامه‌پژوه آلمانی) و پس از او دیگران گفته‌اند سال ۳۲۹ هجری! به هر حال سال ۳۲۹ هجری به عنوان سال ولادت شاعر ملی ایران تثبیت و پذیرفته شده است.

نام ابوالقاسم فردوسی چه بود؟

«ابوالقاسم» کُنیه فردوسی بوده و نام او نبوده است. به استناد ترجمه عربی‌ بُنداری‌ از شاهنامه، «قابل اعتمادترین» صورت نام فردوسی از میان وجوه گوناگون یاد شده در منابع «منصور پسر حسن» دانسته شده است.

محمدرضا شفیعی کدکنی‌ با‌ بررسی کنیه‌ها‌ و نام‌های دانشمندان در تاریخ نیشابور رابطه جالبی بین آن‌ها یافته‌ است، بدین صورت که بیشتر کسانی که کنیه‌شان ابوالحسن‌ است علی نام دارند و غالب ابوعبدالله‌ها، محمّد و تقریبا بیشتر‌ ابو‌القاسم‌‌ها‌، حسن. بر اساس این قرینه چون کنیه فردوسی ابوالقاسم بوده است این احتمال راهم نباید از نظر دور ‌‌داشت‌ که شاید نام وی نیز «حسن» بوده باشد.

زنده‌یاد محمدامین ریاحی صورت‌ متحمل‌تر‌ نام‌ فردوسی را «حسن بن علی» دانسته است.

«شاهنامه» سروده چه سالی است؟

سید ضیاءالدین ترابی شاعر و پژوهشگر ادبیات معتقد است: چند سالی است که روز ۲۵ اردیبهشت را روز «بزرگداشت فردوسی» نامگذاری کرده‌اند که براساس اسناد و مدارک موجود این روز هیچ مناسبتی با زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایران ندارد. در حقیقت این ۲۵ اردیبهشت ماه را به جای ۲۵ اسفند برگزیده‌اند که روز پایان شاهنامه فردوسی است.

روزی که به صراحت متن شاهنامه، روز پایان داستان یزدگرد یا کل شاهنامه است، آن هم در سالی که مصادف با ۷۱ سالگی شاعر است. یعنی سال ۴۰۰ هجری قمری و این موضوع در بیت‌های زیر از بیت‌های پایانی شاهنامه به روشنی بیان شده است: روزی که به صراحت متن شاهنامه، روز پایان داستان یزدگرد یا کل شاهنامه است، آن هم در سالی که مصادف با ۷۱ سالگی شاعر است. یعنی سال ۴۰۰ هجری قمری و این موضوع در بیت‌های زیر از بیت‌های پایانی شاهنامه به روشنی بیان شده است:

چو سال اندر آمد به هفتاد و یک / همی زیر شعر اندر آمد فلک

سی و پنج سال از سرای سپنج‌ / بسی رنج بردم به امید گنج‌

سر آمد کنون قصه یزدگرد / به ماه سپندارمذ روز ارد

ز هجرت شده پنج، هشتاد بار / که گفتم من این نامه شهریار

با توجه به این که حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری دیده به جهان گشوده است، با گذشت ۷۱ سال از این تاریخ، دقیقا به سال ۴۰۰ هجری قمری می‌رسیم که خود شاعر در بیت‌های بالا به آن اشاره کرده (ز هجرت شده پنج هشتاد بار)‌ آن هم در ۲۵ اسفند ماهی که مطابق با سال ۴۰۰ هجری بوده است،

فردوسی چه سالی بدرود حیات گفت؟

در تذکرة الشعرا‌ی دولتشاه سمرقندی، تاریخ وفات فردوسی را ۴۱۱ هجری ذکر کرده و آورده است‌: «قبر‌ او در شهر‌ طوس‌ است به جنب مزار عبّاسیّه و الیوم مرقد شریف او معیّن است و زوّار را بدان مرقد التجاست».

اما در دو منبع مقدّم بر تذکرة الشعرا یعنی تاریخ گزیده (احتمالاً تألیف 730 قمری) و تاریخ کبیر جعفر بن محمّدبن محمّد‌ بن حسن جعفری (سده نهم) سال درگذشت فردوسی ۴۱۶ هجری ثبت شده است.

ر همین اساس احتمالا باید این تاریخ احتمالی را هم در کنار سال ۴۱۱ قمری برای وفات فردوسی ذکر‌ کرد‌.

منبع: فردا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۳۱۱۹۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیس سنی مجلس دوازدهم چه کسی خواهد شد؟

طبق آیین‌نامه داخلی مجلس تا زمان انتخاب هیئت رئیسه جدید، هیئت رئیسه سِنی متشکل از مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان منتخب، جلسات را اداره خواهد کرد و این هیئت رئیسه مسئولیت مراسم تحلیف را برعهده دارد. - اخبار سیاسی -

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، روز جمعه 21 اردیبهشت 1403، دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در 22 حوزه انتخابیه در سراسر کشور برگزار خواهد شد تا تکلیف 45 منتخب دیگر مجلس دوازدهم مشخص شود. این درحالی است که تکلیف 245 نفر از منتخبین مجلس دوازدهم در 11 اسفند 1402 مشخص شده و قرار است این افراد به مدت 4 سال بر صندلی سبز بهارستان تکیه بزنند.

منع نمایندگان هیات مدیره شرکت‌های دولتی از داوطلبی مجلس

اما سوالی که اکنون قبل از انتخاب هیئت رئیسه و رئیس جدید مجلس مطرح است این است که چه کسی مجلس دوازدهم را اداره خواهد کرد.

طبق ماده 10 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به ‌عنوان نایب‌رئیس و دو نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر، معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌رئیسه قرار می‌گیرند. در صورت تساوی سن، هیئت‌رئیسه سنی با قید قرعه از بین مسن‌‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان حاضر تعیین خواهد شد.

وظیفه هیئت رئیسه سنی اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف ، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیأت ر ئیسه موقت است که بعد از تعیین ترکیب هیئت رئیسه موقت، کار هیأت رئیسه سنی به پایان می‌رسد.

مسن‌ترین نمایندگانی که در مجلس دوازدهم حضور دارند علی‌عسکر ظاهری متولد 1330 از حوزه انتخابیه مسجد سلیمان و حسینعلی شهریاری متولد 1330 از حوزه انتخابیه زاهدان هستند.

از آنجا که هر دو نماینده همسن هستند طبق ماده 10 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس باید بین آن‌ها برای ریاست بر هیئت‌رئیسه سنی قرعه‌کشی شود.

جوان‌ترین نمایندگان مجلس دوازدهم هم روح‌الله نجابت متولد 1368 از حوزه انتخابیه شیراز و زرقان، عباس قدرتی زوارم متولد 1368 از حوزه انتخابیه شیروان و عبدالحسین همتی سراپرده متولد 1368 از حوزه انتخابیه زرند و کوهبنان هستند که قرعه‌کشی مشخص می‌کند که چه کسانی می‌توانند در هیئت‌رئیسه سنی حضور داشته باشند.

اسامی مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگانی که در دور اول انتخابات موفق به حضور در مجلس شورای اسلامی شده‌اند به شرح ذیل است:

مسن‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
علی‌عسکر ظاهری	1330	مسجدسلیمان
حسینعلی شهریاری	1330	زاهدان
وحید احمدی	1331	کنگاور و صحنه و هرسین
سید محمد موحد	1331	کهگیلویه و بهمئی و چرام
محمدرضا محسنی ثانی	1331	سبزوار و جغتای و جوین
سید مسعود خاتمی	1332	گلپایگان و خوانسار
فداحسین مالکی	1333	زاهدان
کامران غضنفری	1335	تهران
مصطفی مطورزاده	1335	خرمشهر
عبدالغفور امان زاده	1335	گرگان و آق‌قلا
محمدمهدی مفتح	1335	تویسرکان
جبار کوچکی‌نژاد	1336	رشت و خمام
علی امامی‌راد	1336	کوهدشت و رومشکان
حسن قشقاوی	1336	رباط کریم و بهارستان
محمدصالح جوکار	1336	یزد و اشکذر
سید موسی موسوی	1337	لامرد و مهر
علی‌اکبر علیزاده برمی	1338	دامغان
حمیدرضا حاجی‌بابایی	1338	همدان و فامنین
بیت‌الله عبداللهی	1338	اهر و هریس
جعفر پورکبگانی	1339	بوشهر، گناوه و دیلم

 

جوان‌ترین نمایندگان راه یافته به مجلس دوازدهم

نام و نام خانوادگی	متولد	حوزه انتخابیه
روح‌الله نجابت	1368	شیراز و زرقان
عباس قدرتی زوارم	1368	شیروان
عبدالحسین همتی سراپرده	1368	زرند و کوهبنان
امیرحسینی ثابتی	1367	تهران
محسن فتحی	1366	سنندج، دیواندره، کامیاران
یاسر اسلام‌دوست	1365	طوالش و رضوانشهر و ماسال
زهرا خدادادی	1365	ملکان و لیلان
کمال حسین‌پور	1364	پیرانشهر
علی خضریان	1363	تهران
محمد سرگزی	1363	زابل
مهدی فلاح	1363	رشت و خمام
فاطمه جراره	1363	بندرعباس و قشم
مجتبی یوسفی	1362	اهواز
محمد خوش سیما	1362	گرمی و انگوت
زهرا سعیدی مبارکه	1362	مبارکه
ابراهیم رضایی	1361	دشتستان
مصطفی پوردهقان	1361	اردکان
بهشید برخوردار	1360	زرتشتیان
ولی داداشی	1360	آستارا

 

البته شایان ذکر است که بعد از برگزاری دور دوم انتخابات در 21 اردیبهشت ماه و مشخص شدن تکلیف 45 نماینده دیگر این دوره از مجلس، امکان تغییرات در لیست فوق وجود دارد.

انتهای پیام/